Sự khác biệt giữa CCT và CRI là gì?

Trước khi chiếu sáng tiết kiệm năng lượng trở thành xu hướng, việc chọn bóng đèn khá đơn giản. Bóng đèn 40 watt không cung cấp đủ ánh sáng cho bạn? Chọn công suất 60 watt và nhận được nhiều ánh sáng hơn. Đơn giản và dễ dàng!

Công nghệ LED đã cho phép tạo ra nhiều khả năng về hiệu suất và tính năng, và mặc dù điều này có thể được coi là một bước tiến về công nghệ môi trường và cho các ứng dụng công nghiệp hoặc thương mại, nhưng điều này khiến mọi thứ trở nên phức tạp hơn nhiều đối với người tiêu dùng bình thường chỉ muốn mua một vài bóng đèn.

Với tất cả các thuật ngữ về màu sắc và ánh sáng, bạn có thể cảm thấy choáng ngợp và bực bội khi không biết nên mua loại bóng đèn nào. Hôm nay chúng tôi ở đây để giúp giải thích và phân biệt giữa hai trong số các thuật ngữ phức tạp hơn thường bị nhầm lẫn với nhau – CCT (nhiệt độ màu tương quan) và CRI (chỉ số kết xuất màu).

CCT, hay Nhiệt độ màu tương quan là gì?

CCT là một con số, được đo bằng độ Kelvin, giúp mô tả độ ấm hoặc độ mát tương đối của nguồn sáng. Hầu hết các bóng đèn sẽ dao động từ 2700K (màu nóng sáng, ấm) đến 5000K hoặc cao hơn (màu ánh sáng ban ngày trắng, sắc nét). Một cách dễ hiểu nhất: CCT – nhiệt màu là thứ ánh sáng chúng ta nhìn thấy khi nung một thanh sắt ở một nhiệt độ nào đó (độ K) – Tất nhiên là phải trong bóng đêm.

Đối với hầu hết các ứng dụng dân dụng, 2700K và 3000K là các tùy chọn nhiệt độ màu ưa thích vì cả hai đều tạo ra diện mạo đẹp, ấm áp, tạo ra một môi trường hấp dẫn và thư giãn. Tuy nhiên, nếu bạn mong muốn có gì đó tốt hơn, nên sử dụng ánh sáng một cách linh hoạt theo từng điều kiện sinh hoạt và khung giờ. Bạn có thể tham khảo thêm ở đây để hiểu rõ hơn về điều này.

Đối với các ứng dụng bán lẻ hoặc thương mại, 4000K là tùy chọn màu phổ biến vì nó mang lại màu trắng sắc nét hơn, tràn đầy năng lượng hơn. Đối với các ứng dụng công nghiệp hoặc hướng đến nhiệm vụ, 5000K hoặc thậm chí 6500K là tùy chọn màu ưu tiên, vì các nhiệt độ màu này phù hợp nhất với ánh sáng ban ngày tự nhiên.

CRI, hay Chỉ số kết xuất màu là gì?

Giá trị CRI của nguồn sáng mô tả mức độ chính xác của nguồn sáng chiếu sáng màu sắc của vật thể. Nó được ghi trên thang điểm với 100 là tốt nhất. Hầu hết các bóng đèn tiêu chuẩn có giá trị CRI là 80, trong khi các bóng đèn có CRI cao có giá trị CRI là 90 hoặc cao hơn.

Ví dụ: một bức tranh được hiển thị dưới nguồn sáng 70 CRI có thể hiển thị màu sắc không chính xác thậm chí trông mờ nhạt. Tuy nhiên, khi được nhìn dưới nguồn sáng 95 CRI, màu sắc của bức tranh sẽ có vẻ chính xác và tự nhiên.

Giải thích sự khác biệt giữa CRI và CCT

Như đã giải thích ở trên, CCT và CRI đo hai khía cạnh khác nhau của màu sắc. CCT cho chúng ta biết màu sắc của ánh sáng do bóng đèn phát ra và người quan sát bình thường có thể nhìn thấy ngay bằng cách nhìn thẳng vào nguồn sáng.

Mặt khác, giá trị CRI không cho chúng ta biết chính màu sắc của ánh sáng. Thay vào đó, nó cho chúng ta biết về sự xuất hiện màu sắc của các đối tượng dưới nguồn sáng (nguồn sáng “kết xuất” màu sắc của một đối tượng, do đó có thuật ngữ này). Bạn không thể xác định giá trị CRI của bóng đèn bằng cách nhìn vào bóng đèn. Thay vào đó, chỉ có thể ước tính CRI của bóng đèn bằng mắt thường bằng cách nhìn vào màu sắc của vật thể được chiếu sáng bởi bóng đèn. Một ví dụ minh họa cho nguyên tắc này trong thực tế là khi các nhiếp ảnh gia và nghệ sĩ sử dụng “bộ kiểm tra màu”, sử dụng một bảng màu tiêu chuẩn hóa để ước tính chất lượng hiển thị màu.

Cách duy nhất để đo giá trị CRI của nguồn sáng là sử dụng các thiết bị đo quang phổ chuyên dụng. Các nhà sản xuất chiếu sáng dựa vào dữ liệu từ các thiết bị này để xuất bản và đảm bảo các chỉ số liên quan đến kết xuất màu.

Mối quan hệ giữa CCT và CRI

Mặc dù CCT và CRI mô tả hai khía cạnh khác nhau của màu sắc ánh sáng, nhưng dù sao chúng cũng có liên quan mật thiết với nhau trong tính toán. Như đã đề cập ở trên, CRI có thể được coi là xác định độ chính xác của nguồn sáng. Tuy nhiên, khi xác định “độ chính xác”, trước tiên chúng ta phải xác định điểm tham chiếu cho “độ chính xác” này phải là gì. Ví dụ, khi đánh giá hình thức màu sắc của một bức tranh, làm thế nào để chúng ta biết nó trông như thế nào? Nói cách khác, tiêu chuẩn tham chiếu là gì?

Khi đề cập đến độ chính xác của ánh sáng, trước tiên chúng ta phải xác định nhiệt độ màu của nguồn sáng để có điểm tham chiếu thích hợp. Mỗi nhiệt độ màu đều có một “chuẩn tham chiếu” được coi là nguồn sáng mang lại độ chính xác hay ánh sáng tự nhiên nhất. Ví dụ, 2700K có tiêu chuẩn tham chiếu xấp xỉ bằng bóng đèn sợi đốt. Mặt khác, 6500K có tiêu chuẩn tham chiếu xấp xỉ bằng ánh sáng ban ngày tự nhiên (vào buổi trưa của một ngày giữa hè ở xích đạo).

Để tiếp tục với ví dụ về bức tranh, nếu chúng ta có một bóng đèn có nhiệt độ màu mà chúng ta đo được là 2700K, thì chúng ta sẽ đánh giá sự xuất hiện của màu sắc so với bóng đèn sợi đốt. Chúng tôi sẽ không so sánh chúng với cách chúng xuất hiện dưới ánh sáng ban ngày tự nhiên, vì nhiệt độ màu 2700K cho thấy đây là nguồn sáng hơi vàng, ấm không gần với ánh sáng ban ngày tự nhiên.

Mặt khác, nếu chúng ta có một bóng đèn có nhiệt độ màu được đo là 6500K, chúng ta sẽ so sánh hình dạng màu sắc với hình dạng màu sắc của nó dưới ánh sáng ban ngày tự nhiên.

Tại sao CCT lại cơ bản và quan trọng hơn CRI

Phần giải thích ở trên lẽ ra phải làm rõ rằng CRI yêu cầu một giá trị nhiệt độ màu để xác định những gì chúng ta đang so sánh sự xuất hiện của màu sắc.

CRI chắc chắn là một số liệu quan trọng giúp giải thích chất lượng màu, nhưng nó gần như vô nghĩa khi được sử dụng một mình mà không có giá trị nhiệt độ màu. Với xếp hạng 95 CRI của bóng đèn, bạn có thể bị ấn tượng và kết luận rằng nó phải rất chính xác. Nhưng chính xác khi so sánh với những gì? Màu ánh sáng của bóng đèn sợi đốt (2700K), ánh sáng mặt trời tự nhiên (5000K) hay ánh sáng ban ngày tự nhiên (6500K)?

Trước tiên, hãy nghĩ đến các yêu cầu về nhiệt độ màu cho ứng dụng của bạn, sau đó mới lo lắng về CRI. Bạn đang tìm cách tái tạo ánh sáng của ánh sáng ban ngày tự nhiên? Chọn giá trị nhiệt độ màu cao (5000K trở lên), sau đó chọn giá trị CRI tiếp theo. Một bóng đèn 2700K với 95 CRI, ngay cả với xếp hạng CRI cao, thậm chí sẽ không thể tái tạo ánh sáng ban ngày tự nhiên do nhiệt độ màu của nó bị lệch.

Bây giờ, trong nhiệm vụ tái tạo ánh sáng ban ngày tự nhiên, giả sử bạn tìm thấy một bóng đèn 6500K nhưng có CRI thấp. Trong trường hợp này, màu sắc của ánh sáng do bóng đèn phát ra có thể trông giống như ánh sáng ban ngày tự nhiên (do giá trị nhiệt độ màu), nhưng ngay khi ánh sáng chiếu vào bất kỳ bề mặt nào có màu, bạn sẽ thấy rằng màu sắc không xuất hiện giống như dưới ánh sáng ban ngày tự nhiên (do giá trị CRI thấp).